“Mae’n warthus ei bod wedi cymryd cyhyd i ddechrau gweld pethau o safbwynt menywod mewn gofal iechyd” meddai AS Ynys Môn

Rhun ap Iorwerth yn croesawu cynllun deng mlynedd iechyd menywod Llywodraeth Cymru ond yn mynnu bod rhaid iddo ddod a newid gwirioneddol

Yn y Senedd ar Ddydd Mawrth, 5ed o Orffennaf 2022, fe ymatebodd Rhun ap Iorwerth AS i ddatganiad ansawdd y Gweinidog dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Eluned Morgan, ar iechyd menywod a merched. Yn y datganiad hwnnw, cyfeiriodd Llywodraeth Cymru hefyd at gynlluniau i gyhoeddi cynllun iechyd menywod deng mlynedd yn yr hydref. Daw hyn ddeufis ar ôl i Blaid Cymru gyflwyno cynnig i’r Senedd yn pwysleisio pwysigrwydd mynd i’r afael â materion yn ymwneud â iechyd menywod a merched.

Tra’n croesawu’r datganiad, gofynnodd Rhun ap Iorwerth, Aelod Seneddol Ynys Môn am sicrwydd y byddai adnoddau digonol yn cael eu neilltuo i weithredu’r cynllun, gan bwysleisio’r angen iddo wneud gwahaniaeth gwirioneddol i fywydau menywod a merched.

Mae’r “British Heart Foundation” yn amcangyfrif y gallai marwolaethau 8,000 o fenywod dros gyfnod o 10 mlynedd fod wedi cael eu hatal pe baent wedi derbyn gofal cardiaidd oedd yn addas i’w hanghenion.

Yn ei ymateb i’r cynlluniau, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn:

“Mae’n syfrdanol ac yn warthus, a bod yn onest, ei bod wedi cymryd cyhyd i ni ddechrau gweld pethau o safbwynt menywod a merched mewn gofal iechyd.”

Roedd Mr ap Iorwerth, sy’n aelod o Bwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol y Senedd a llefarydd Plaid Cymru ar Iechyd a Gofal, nid yn unig yn cwestiynu sut y byddai’r cynllun yn cael ei ariannu ond hefyd sut y byddai cynnydd yn cael ei fesur, gan bwysleisio’r angen i sicrhau newid gwirioneddol yn y gofal y mae merched yn ei dderbyn.

Ychwanegodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae’n hollbwysig i ferched, ac i ninnau fel Seneddwyr, weld a theimlo bod y cynllun yma sydd wedi’i gyhoeddi gan Lywodraeth Cymru yn gwneud gwahaniaeth.

“Gofynnais i’r Gweinidog felly sut y bydd merched yn gallu gweld a phrofi bod newid wedi bod a bod hynny’n cael effaith amlwg ar y gofal y maent yn ei dderbyn o fewn ein gwasanaethau iechyd a gofal.”

Cyhoeddodd y Gweinidog, Eluned Morgan AS, y byddai’n rhaid i fyrddau iechyd fodloni’r cynllun o fewn eu hadnoddau eu hunain ond bod £160,000 o gyllid ychwanegol wedi’i neilltuo wrth ei ddatblygu.

DIWEDD