Tag Archives: Senedd

MAE ANGEN MWY O GYMORTH I BOBL SY’N BYW MEWN TLODI TANWYDD

Posted on by

Rhun ap Iorwerth yn galw am gamau pellach i helpu’r rhai sydd fwyaf agored i niwed gyda chostau tanwydd ac ynni’n codi

Heddiw yn y Senedd, gofynnodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn, i Weinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol Llywodraeth Cymru pa gamau sy’n cael eu hystyried i ddarparu cymorth ychwanegol i’r rhai sy’n byw mewn tlodi tanwydd cyn y cynnydd a ragwelir yn y cap ar brisiau ynni yn hwyrach ymlaen eleni.

Gall hyd at 45% o holl aelwydydd Cymru fod mewn tlodi tanwydd yn dilyn y cynnydd yn y cap pris ym mis Ebrill 2022, yn ôl mesur tlodi tanwydd Cymru. Roedd yr amcangyfrifon diwethaf a gasglwyd ar gyfer Ynys Môn yn 2018 yn amcangyfrif bod cyfradd tlodi tanwydd yn uwch na chyfartaledd cenedlaethol Cymru ar y pryd.

Yn ei gwestiwn i’r Gweinidog, dywedodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae lefel y bobl sydd mewn tlodi tanwydd yn syfrdanol, a fe welwn sut mae costau ynni a thanwydd fel rhan o’r argyfwng costau byw yn ehangach yn dyfnhau o ddydd i ddydd, bron, a’r caledi ariannol y mae rhai o’n hetholwyr mwyaf agored i niwed yn ei brofi.

“Mae disgwyl i brisiau tanwydd godi eto, wrth i’r cap godi ymhellach yn ddiweddarach eleni. Fy nghwestiwn i yw: pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd yn awr i ystyried yr opsiynau ar gyfer darparu cymorth ychwanegol i’n hetholwyr mwyaf agored i niwed pan fydd yr ergyd drymach honno’n taro?”

Mewn ymateb, cytunodd Jane Hutt, y Gweinidog dros Gyfiawnder Cymdeithasol â’r sylwadau, ac wrth nodi rhai o’r mesurau pellach sy’n cael eu cymryd gan Lywodraeth Cymru – gan gynnwys dechrau talu’r rownd nesaf o’r cynllun cymorth tanwydd yn gynharach, galwodd hefyd ar Lywodraeth y DU i fynd i’r afael â’r cynnydd mewn prisiau ynni.

Cyfeiriodd Mr ap Iorwerth hefyd at yr effaith y mae costau byw yn ei gael ar Ynys Môn a’r cynnydd yn y galw am fanciau bwyd. Llongyfarchodd y bartneriaeth newydd rhwng Cyngor Môn ac Elfennau Gwyllt a gyhoeddwyd yr wythnos hon, sef prosiect lleol arloesol i gyflenwi cynnyrch ffres i fanciau bwyd Ynys Môn.

Ychwanegodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae’r gwaith sy’n cael ei wneud yn lleol i gefnogi’r rhai sydd â’r angen mwyaf ac sy’n teimlo effaith yr argyfwng costau byw yn cael ei werthfawrogi gymaint – ond mae’n gywilyddus bod angen y mesurau hyn arnom.

“Mae llawer mwy y gellir ei wneud i fynd i’r afael â’r argyfwng hwn. Rhaid i Lywodraeth y DU hefyd gymryd camau i ostwng y cap pris ar gyfer aelwydydd incwm îs er mwyn sicrhau eu bod yn gallu cwrdd â chostau eu hanghenion ynni ymhlith mesurau hanfodol eraill.”

DIWEDD

“Mae’n warthus ei bod wedi cymryd cyhyd i ddechrau gweld pethau o safbwynt menywod mewn gofal iechyd” meddai AS Ynys Môn

Posted on by

Rhun ap Iorwerth yn croesawu cynllun deng mlynedd iechyd menywod Llywodraeth Cymru ond yn mynnu bod rhaid iddo ddod a newid gwirioneddol

Yn y Senedd ar Ddydd Mawrth, 5ed o Orffennaf 2022, fe ymatebodd Rhun ap Iorwerth AS i ddatganiad ansawdd y Gweinidog dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Eluned Morgan, ar iechyd menywod a merched. Yn y datganiad hwnnw, cyfeiriodd Llywodraeth Cymru hefyd at gynlluniau i gyhoeddi cynllun iechyd menywod deng mlynedd yn yr hydref. Daw hyn ddeufis ar ôl i Blaid Cymru gyflwyno cynnig i’r Senedd yn pwysleisio pwysigrwydd mynd i’r afael â materion yn ymwneud â iechyd menywod a merched.

Tra’n croesawu’r datganiad, gofynnodd Rhun ap Iorwerth, Aelod Seneddol Ynys Môn am sicrwydd y byddai adnoddau digonol yn cael eu neilltuo i weithredu’r cynllun, gan bwysleisio’r angen iddo wneud gwahaniaeth gwirioneddol i fywydau menywod a merched.

Mae’r “British Heart Foundation” yn amcangyfrif y gallai marwolaethau 8,000 o fenywod dros gyfnod o 10 mlynedd fod wedi cael eu hatal pe baent wedi derbyn gofal cardiaidd oedd yn addas i’w hanghenion.

Yn ei ymateb i’r cynlluniau, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn:

“Mae’n syfrdanol ac yn warthus, a bod yn onest, ei bod wedi cymryd cyhyd i ni ddechrau gweld pethau o safbwynt menywod a merched mewn gofal iechyd.”

Roedd Mr ap Iorwerth, sy’n aelod o Bwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol y Senedd a llefarydd Plaid Cymru ar Iechyd a Gofal, nid yn unig yn cwestiynu sut y byddai’r cynllun yn cael ei ariannu ond hefyd sut y byddai cynnydd yn cael ei fesur, gan bwysleisio’r angen i sicrhau newid gwirioneddol yn y gofal y mae merched yn ei dderbyn.

Ychwanegodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae’n hollbwysig i ferched, ac i ninnau fel Seneddwyr, weld a theimlo bod y cynllun yma sydd wedi’i gyhoeddi gan Lywodraeth Cymru yn gwneud gwahaniaeth.

“Gofynnais i’r Gweinidog felly sut y bydd merched yn gallu gweld a phrofi bod newid wedi bod a bod hynny’n cael effaith amlwg ar y gofal y maent yn ei dderbyn o fewn ein gwasanaethau iechyd a gofal.”

Cyhoeddodd y Gweinidog, Eluned Morgan AS, y byddai’n rhaid i fyrddau iechyd fodloni’r cynllun o fewn eu hadnoddau eu hunain ond bod £160,000 o gyllid ychwanegol wedi’i neilltuo wrth ei ddatblygu.

DIWEDD