Colofn y Mail 21/11/18

Yr oedd wythnos diwethaf yn un hynod o ryfeddol i wleidyddiaeth. Wrth wylio’r sioe Brecsit yn San Steffan yn datblygu, rwyf yn pryderu beth fydd hyn yn ei olygi i ni yma yng Nghymru, ac wrth gwrs ar Ynys Môn, a’r effaith ar ein hallforwyr, ffermwyr, porthladd, Prif Ysgol… a’n pobl ifanc.

Mae’n bron i flwyddyn a hanner ers i Gymru ac Ynys Môn pleidleisio dros adael yr Undeb Ewropeaidd. Wrth ystyried achos Ynys Môn yr oedd y canlyniad bron yn union gyfartal wedi ei hollti rhwng Gadael ac Aros. Petai’r bleidlais oedd Aros a’r canlyniad mor agos, mi fysa hi’n amhosib rhag ystyried pryderon yr hanner arall o’r boblogaeth. Wrth gwrs, mi fyswn ni wedi aros yn yr UE, ond bysa angen i bryderon y bobl ei nodi a’i ystyried yn fanwl. Heb os nag oni bai, bysa Llywodraeth y DU angen addasu a llymhau ei reolau ar y rhyddid i bobl symud (er, nid gyda llaw – mae rheolau’r UE yn barod yn galluogi i aelodau’r undod rheoli camddefnydd o fudiant rhynglywodraethol), yn ogystal â mwy o drolowyder yn gyffredinol ynglŷn â materion yr UE.

Fel y mae, nid yn unig yw’r 50% bleidleisiodd dros Aros yn cael eu hanwybyddu, mae’r Llywodraeth yn cynnig rhywbeth hollol wahanol i’r addunedau a wnaethpwyd i’r rhai bleidleisiodd dros Adael. Mae’n hollol draed moch, a byddwch yn gwybod mai fy marn i yw, gyda thystiolaeth glir nawr o’n Blaenau, y dylid caniatáu i bobl bleidleisio a ydyn yn credu bod gadael NAWR fel y mae’r ddêl yn cael ei awgrymu yn rhywbeth y maen nhw’n ei gefnogi.

Roeddwn i gyda disgyblion yn Ysgol Uwchradd Caergybi yr wythnos diwethaf. Roedden yn hollol glir yn eu barn. Maen nhw’n meddwl bod gadael, nail I ar y termau sydd wedi cael eu ‘trafod’ neu Brecsit caled heb ddêl, yn hollol hurt. Ac ar ddiwedd y dydd, eu barn nhw sy’n bwysit. Y nhw yw’r dyfodol, a ni ddylai eu dyfodol cael ei darfu gan ideolegau hurt neu’r rhai sydd yn dyheu am ddyddiau Ymerodraeth Prydain.

Felly, mae Brecsit fel yr ydy yn gweld wedi dominyddu wythnosau diwethaf, ond mae yna lawer o bethau eraill wedi bod ar fy mhlât i gadw fi’n brysur. Rydw i wedi cymryd rhan yn y gwaith o graffu ar y Gyllideb, ac wedi cyfarfod a’r Ysgrifennydd Cyllid I lobio am ragor o gyllid ar gyfer Llywodraeth Leol. Rwy wedi cyfarfod a’r FSB i siarad am sut y gallwn ni wneud mwy i helpu busnesau bach, a theithio i ogledd ddwyrain Lloegr i ddysgu’r technegau orau wrth hyrwyddo’r Stryd Fawr. Rwyf wedi trafod marchnata Cymru a chynnyrch Cymru mru gydag arweinwyr ffermwyr ac wedi cymryd rhan mewn trafodaethau ar ddyfodol porthladd Caergybi. Mae cynrychioli Ynys Môn mewn trafodaethau o’r fath yn anrhydedd mawr.