Oedi o 2 fis i brosesu ceisiadau papur am drwyddedau ac adnewyddiadau yn peri pryder

Mewn ymateb i nifer o ymholiadau gan etholwyr sydd â phryderon am adnewyddu eu trwydded yrru a cheisiadau, mae Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn wedi ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Gwladol dros Drafnidiaeth, Grant Shapps AS, yn galw am adnoddau ychwanegol ar gyfer y DVLA er mwyn clirio’r ôl-groniad sylweddol. Er yr adroddir bellach bod y broses o drawsnewid ceisiadau ar-lein wedi dychwelyd i’r arfer, mae’r DVLA yn darparu diweddariadau rheolaidd yn nodi eu bod yn parhau i brofi oedi sylweddol wrth brosesu ceisiadau papur.

Mae gwefan y DVLA ar hyn o bryd yn nodi eu bod ar hyn o bryd yn prosesu ceisiadau papur a dderbyniwyd ar 9 Tachwedd, a bod mesurau diogelwch Covid-19 ac effaith gweithredu diwydiannol blaenorol ar fai am faterion parhaus.

Mae Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn wedi galw ar Lywodraeth y DU i roi adnoddau ychwanegol ar waith yn ei chanolfan DVLA yn Abertawe i fynd i’r afael â’r ôl-groniad presennol a rhoi terfyn ar yr aflonyddwch a’r pryder i’r rhai sy’n cael eu dal yn y broses.

Dywedodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae’n destun pryder bod y DVLA mor ar ei hôl hi o ran prosesu ceisiadau papur – mae llawer o etholwyr wedi bod yn cysylltu â mi, yn poeni nad ydyn nhw eto wedi derbyn eu trwydded yrru newydd. Rhaid iddo hefyd fod yn straen enfawr ar y staff eu hunain sy’n delio â’r hyn sy’n edrych i fod yn nifer enfawr o gymwysiadau yn y system.”

“Rwyf wedi ysgrifennu at yr Adran Drafnidiaeth, yn galw ar yr Ysgrifennydd Gwladol i fuddsoddi adnoddau ychwanegol i ymateb i’r ôl-groniad hwn. Bydd llawer o’r rhai a fydd wedi gwneud cais ar bapur yn bobl ag ychydig neu ddim mynediad at wasanaethau ar-lein neu ag achosion cymhleth lle bydd ffurflenni meddygol wedi’u darparu, felly mae’n gyfnod pryderus iddynt. Mae angen sicrwydd ar fy etholwyr bod camau ar waith i adfer gwasanaethau ar ôl covid.”

Copi o’r llythyr at Rt Hon Grant Shapps – DVLA

Plaid Cymru yn galw am ganolfannau diagnostig cynnar a diwedd ar loteri cod post

Rhaid i Lywodraeth Cymru gyhoeddi strategaeth canser i Gymru gyfan i fynd i’r afael â’r rhestrau aros cynyddol ar gyfer triniaeth a diagnosis

Gwnaed yr alwad heddiw (4 Chwefror) ar Ddiwrnod Canser y Byd.

Dywedodd llefarydd dros iechyd a gofal cymdeithasol, Rhun ap Iorwerth AS, fod angen cynllun hirdymor ar Gymru ar frys i fynd i’r afael ag ôl-groniad a phrinder staff fel rhan o “strategaeth ganser Cymru gyfan i flaenoriaethu diagnosis cynnar, cydnabod y miloedd sydd heb ddiagnosis ar hyn o bryd a sicrhau gofal digonol i’r cleifion hynny mewn cyfnodau diweddarach o ganser y bydd angen triniaethau mwy cymhleth arnynt”.

Dywedodd Mabon ap Gwynfor, Aelod o’r Senedd dros Ddwyfor Meirionnydd, sydd wedi ymgyrchu ers amser maith dros ganolfannau diagnostig ledled Cymru i sicrhau nad yw cleifion canser yn destun loteri cod post, y dylai sicrhau diagnosis cynnar ac y dylai bylchau yn y gweithlu fod yn flaenoriaeth mewn unrhyw strategaeth canser.

Mae’r mater yn agos iawn at galon Mr ap Gwynfor ar ôl i’w dad, Guto, gael diagnosis o ganser yn 2019 ac mae wedi bod yn derbyn triniaeth drwy gydol y pandemig.

Dywedodd Mr ap Gwynfor fod  gan Gymru fylchau sylweddol yn y gweithlu sy’n diagnosio ac yn trin canser hyd yn oed cyn y pandemig. Mae hyn yn gwneud strategaeth canser Cymru gyfan yn bwysicach fyth.

Bu dwy flynedd ers i Gymru gael Strategaeth Canser – mae hyn  yn rhoi Cymru’n groes i argymhellion  Sefydliad Iechyd y Byd, sy’n nodi y  dylai pob gwlad gael un yn ei lle.

Mae tua 20,000 o bobl y flwyddyn yng Nghymru yn cael diagnosis o ganser ac amcangyfrifir bod 170,000 o bobl yn byw gyda’r clefyd.

Dywedodd llefarydd dros iechyd a gofal cymdeithasol Rhun ap Iorwerth AS,

“Mae effaith y pandemig ar driniaeth a diagnosis canser wedi bod yn niweidiol, ac mae’n parhau i fod yn niweidiol.

“Rhaid i Lywodraeth Cymru gyflwyno cynllun ar frys i fynd i’r afael â’r ôl-groniad a’r prinder staff a grëwyd gan y pandemig. Dylai hyn fod yn rhan o strategaeth canser ehangach i Gymru gyfan, i flaenoriaethu diagnosis cynnar, cydnabod y miloedd sydd heb ddiagnosis ar hyn o bryd a sicrhau gofal digonol i’r cleifion hynny mewn camau diweddarach o ganser y bydd angen triniaethau mwy cymhleth arnynt.

“Nid dyma’r amser i fod heb strategaeth canser. Mae Cymru ymhlith y canlyniadau canser gwaethaf yn Ewrop, a bydd hyn ond yn gwaethygu os na chymerir camau.

“Yn y cyfamser, unrhyw un sydd ag unrhyw bryder, unrhyw symptom – plîs, plîs gwnewch apwyntiad gyda’ch meddyg teulu.”

Ychwanegodd Mabon ap Gwynfor MS,

“Mae diagnosis cynnar yn allweddol i roi terfyn ar y gostyngiad mewn cyfraddau goroesi canser yng Nghymru.

“Rhaid i unrhyw strategaeth canser gynnwys cynlluniau hirdymor i sicrhau diagnosis cynnar. Mae datblygu Canolfannau Diagnostig Cyflym yn ddatblygiad i’w groesawu, ond er mwyn inni fynd i’r afael â chanser mewn ffordd ystyrlon mae angen inni lenwi’r bylchau enfawr yn y gweithlu.

“Rhaid i flaenoriaeth yn y strategaeth i drin a churo canser adlewyrchu sut y caiff y canolfannau diagnostig cyflym hyn eu staffio, a sut y sicrheir recriwtio yn gyffredinol mewn diagnosis a thriniaeth canser yn y tymor hir.

“Nid yw canser yn poeni am ddaearyddiaeth, ond mae cleifion yn poeni. Maent yn haeddu gwasanaeth cydradd, lle bynnag y maent yn byw.

“Mae gan yr Alban a Lloegr Strategaethau Canser, sy’n cyd-fynd â’u Byrddau Iechyd. Mae’r strategaeth hon yn rhoi targedau clir iddynt ac yn sicrhau bod ganddynt ffocws clir. Ond nid oes gan Gymru’r strategaeth gynhwysfawr honno, yn hytrach mae gennym gymysgedd o raglenni a fframweithiau sydd wedi’u datgysylltu. Os ydym o ddifrif ynghylch mynd i’r afael â Chanser, yna mae angen strategaeth Canser arnom.”

Dywedodd Rhun ap Iorwerth – “Roeddwn i eisiau cael cipolwg ar brofiadau pobl ifanc a oedd yn ceisio cymorth gyda materion iechyd meddwl, ac rwy’n ddiolchgar iawn i bawb a gymerodd ran i’m helpu i wneud hynny.”

Ychwanegodd – “Roeddwn i’n drist o ddarllen profiadau rhai unigolion o wasanaethau iechyd meddwl – nad ydyn nhw’n teimlo bod ganddyn nhw ddigon o amser i drafod, nad ydyn nhw’n cael eu cymryd o ddifrif, neu eu bod yn cael eu trosglwyddo o un lle i’r llall neu’n ei gweld yn anodd dod o hyd i unrhyw ymateb o gwbl

Bydd yr adroddiad hefyd yn cael ei rannu ar dudalennau cyfryngau cymdeithasol Rhun ap Iorwerth.

Adroddiad – Cymraeg

Mae Rhun ap Iorwerth AS wedi ysgrifennu at y Gweinidog Iechyd yn gofyn iddi “dawelu ofnau” miloedd sy’n poeni yng Nghymru

Mae’r llefarydd dros iechyd a gofal, Rhun ap Iorwerth AS heddiw (dydd Iau 6 Ionawr 2022) wedi ysgrifennu at y Gweinidog Iechyd i ofyn iddi gysylltu â phawb yr effeithiwyd arnynt gan y cynnydd diweddar i gyfnodau sgrinio serfigol i egluro’r rhesymau y tu ôl i’r newid yn well.

Mae deiseb i Lywodraeth Cymru i gadw sgrinio ceg y groth i 3 blynedd (heb ei hymestyn i 5 mlynedd) wedi ei llofnodi fwy na 741,000 o weithiau, ac mae’r nifer yn parhau i godi.

Dywedodd y llefarydd dros iechyd a gofal, Rhun ap Iorwerth AS,

“Mae miloedd lawer o bobl yng Nghymru yn poeni am y newidiadau diweddar i sgrinio ceg y groth – symudiad sydd wedi peri syndod i lawer, ac a ddaeth gyda diffyg manylder rhyfeddol.

“Ar ôl adolygu’r dystiolaeth, ac ar ôl derbyn gwybodaeth bellach gan Cancer Research UK, rwy’n fodlon bod hwn yn newid ar sail tystiolaeth, oherwydd gwell dealltwriaeth o’r berthynas rhwng sgrinio, y brechlyn HPV a’r risg o ganser.

“Ond rhaid egluro hyn yn glir ac yn uniongyrchol, a dyna pam yr wyf wedi ysgrifennu at y Gweinidog Iechyd i ofyn iddi gysylltu â phawb y mae’r newidiadau hyn yn effeithio arnynt yng Nghymru – fel mater o frys – i egluro’n well y rhesymau y tu ôl i’r newid mewn sgrinio strategaeth. ”

Bu Rhun ap Iorwerth AS yn talu teyrnged a chyfarfod â nyrsys rheng flaen fu’n gweithio’n ddiflino drwy gydol y pandemig

Mewn digwyddiad a gynhaliwyd gan y Coleg Nyrsio Brenhinol yn y Senedd yr wythnos diwethaf i ddiolch i’n nyrsys, bu Rhun ap Iorwerth AS yn cyfarfod â nyrsys o ogledd Cymru sydd wedi gweithio’n ddiflino drwy’r pandemig, dangos ymroddiad i’w cleifion ac sy’n parhau i ddarparu gofal o ansawdd uchel ddydd ar ôl dydd.

Yn dilyn y digwyddiad, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o Senedd Ynys Môn, a llefarydd  dros Iechyd a Gofal:

“Roedd yn bleser mynychu’r digwyddiad i ddathlu a siarad â’n nyrsys gwych sydd mor ymroddgar i’w proffesiwn. Maent wedi gweithio’n ddiflino drwy gydol y pandemig ac yn parhau i ddarparu gofal o ansawdd, o ddydd i ddydd.

 “Mae ein nyrsys a’n gweithwyr gofal iechyd wedi gwneud aberth enfawr ac maent yn haeddu cyflog teg a chefnogaeth ystyrlon i wneud nyrsio’n opsiwn gyrfa deniadol i fwy o bobl. Arweiniais ddadl yn y Senedd fis diwethaf yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddangos eu gwerthfawrogiad drwy weithredu’r argymhellion hynny a pharhau i gefnogi galwadau am godiad cyflog mewn termau real.”

Rhun ap Iorwerth AS yn cynrychioli ei blaid mewn gwylnos yng ngolau cannwyll i nodi Diwrnod Rhuban Gwyn 2021

Heddiw (25 Tachwedd) yw Diwrnod Rhuban Gwyn – cydnabyddir ledled y byd fel y fenter fyd-eang fwyaf i ddod â thrais dynion yn erbyn menywod a merched i ben trwy alw ar ddynion i weithredu i wneud gwahaniaeth. Roedd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn, yn bresennol ac yn siarad mewn gwylnos yng ngolau cannwyll a gynhaliwyd ar risiau’r Senedd yn gynharach yr wythnos hon, a drefnwyd gan Ffederasiwn Cenedlaethol Sefydliadau Merched – Cymru.

Yn dilyn y digwyddiad, dywedodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Roedd yn anrhydedd siarad fel un o lysgenhadon y Rhuban Gwyn yn y digwyddiad y tu allan i’r Senedd eto eleni ac ailadrodd addewid y Rhuban Gwyn i beidio byth â chyflawni, esgusodi nac aros yn dawel am drais dynion yn erbyn menywod.

“Ym mis Mawrth eleni, yn sgil llofruddiaeth drasig Sarah Everard daeth sgwrs gyhoeddus ynghylch merched a menywod nad oeddent yn teimlo’n ddiogel yn ein cymdeithas. Yn anffodus dangosodd ymateb rhai ein bod yn rhy aml, fel cymdeithas, yn gosod y cyfrifoldeb ar fenywod i gadw eu hunain yn ddiogel, nid ar ddynion i roi’r gorau i ymosod ar fenywod. Rhaid inni fod yn glir nad yw’r cyfrifoldeb i ddod â thrais yn erbyn menywod a merched i ben yn gorwedd gyda menywod yn newid neu’n addasu eu hymddygiad, yn cyfyngu ar eu symudiadau, neu’n cyfyngu ar eu rhyddid neu eu hwyl. Mae’r troseddwyr yn gyfrifol am beidio â chyflawni’r troseddau hyn. “

Mae ymateb wedi bod i’r newyddion bod yr Aelod Seneddol Llafur dros Islwyn, Chris Evans AS, wedi cefnogi galwadau am Ymchwiliad Covid Cymreig annibynnol.

Dywedodd y Llefarydd Iechyd, Rhun ap Iorwerth:

“Rydym wedi galw ers tro am ymchwiliad Covid penodol i Gymru. Yn wir, galwasom am sefydlu fframwaith ymchwiliad yn nyddiau cynnar y pandemig, fel y gellid dechrau casglu tystiolaeth yn y man a’r lle.

“Mae’n briodol bod Cymru wedi gweithredu’n annibynnol mewn cynifer o feysydd yn ystod y pandemig a gyda chymaint o’r meysydd polisi perthnasol wedi’u datganoli, a chymaint o benderfyniadau wedi’u gwneud yng Nghymru, mae angen ymchwiliad sy’n benodol i Gymru. Mae’n rhaid i Lywodraeth Cymru gymryd cyfrifoldeb am ei gweithredoedd – da a drwg, ac ni ddylid osgoi craffu manwl.

“Er mor gadarnhaol ag y gallai fod i glywed un llais Llafur unigol yn cytuno â ni, yr hyn sydd ei angen arnom yw i Lywodraeth Lafur Cymru newid ei meddwl a gwneud y peth iawn.”