Rhun ap Iorwerth yn ymateb i gau dwy ysgol yn Ynys Môn oherwydd pryderon concrit

Wrth ymateb i’r cyhoeddiad na fydd Ysgol David Hughes na Ysgol Uwchradd Caergybi, Ynys Môn yn ail-agor yfory (5 Sept) oherwydd pryderon yn sgîl newidiadau mewn canllawiau concrit RAAC, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn ac Arweinydd Plaid Cymru:

“Mae’r sefyllfa’n un bryderus ac rydw i eisoes wedi trafod efo’r Gweinidog Addysg yn Llywodraeth Cymru, ac rwy’n deall gan Gyngor Sir Ynys Môn eu bod nhw wedi bod yn monitro’r adeiladau sy’n cynnwys RAAC yn flynyddol fel sy’n ofynnol ohonyn nhw.

“Rydw i’n ddiolchgar i Gyngor Sir Ynys Môn am ymateb mor brydlon ac effeithiol. Y flaenoriaeth rwan yw sicrhau bod yr asesiadau diogelwch angenrheidiol pellach sydd eu hangen yn digwydd mor fuan â phosibl, a byddaf yn sicrhau fy mod yn cael fy niweddaru’n gyson gan Gyngor Sir Ynys Môn a Llywodraeth Cymru. Bydd wedyn angen canfod pam a sut na chafodd gwybodaeth ei rannu ynghynt gan Lywodraeth y DU. Gall unrhyw rieni sydd am gael rhagor o wybodaeth gysylltu gyda fy swyddfa.”

Stori llawn yma: Cau dwy ysgol ar Ynys Môn ar ôl canfod concrit RAAC – BBC Cymru Fyw

RHUN AP IORWERTH YN GALW ETO AM “CHWYLDRO ATALIOL” WRTH I RESTRAU AROS Y GIG GYNYDDU YMHELLACH

“Nid problem tymhorol ydi’r pwysau ar ein GIG – a dweud y gwir, mae problemau’n bodoli ers cyn y pandemig” – Rhun ap Iorwerth AS

Mae ffigyrau diweddaraf amseroedd aros y GIG, a ryddhawyd heddiw (dydd Iau 22 Medi), yn dangos bod rhestrau aros wedi cynyddu i dros 743,000 o gleifion yn aros, sef y nifer uchaf erioed.

Wrth ymateb i’r ffigyrau yma, dywedodd Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn a llefarydd Plaid Cymru dros iechyd a gofal cymdeithasol, Rhun ap Iorwerth AS:

“Rydyn ni wedi cyrraedd pwynt – ac mae wedi bod yn amlwg i mi ein bod ni yno ers peth amser – ble nad yw’r pwysau sy’n wynebu ein GIG yn broblem tymhorol yn unig. Mae hi’n ddiwedd yr haf, mae rhestrau aros mor hir ag erioed – gyda llawer o fetrigau pwysig yn gwaethygu – ac nid mater o glirio’r ôl-groniad o ‘bwysau’r gaeaf’ yn unig yw hyn. Mewn gwirionedd, mae’r problemau y mae’n GIG yn ei wynebu yn dyddio’n ôl ymhell cyn y pandemig.

“Yn amlwg, mae angen i ni weld camau’n cael eu cymryd rwan i gynyddu capasiti ac i wella llif cleifion drwy’r system, ond mae’n rhaid i Lywodraeth Cymru sicrhau bod pethau’n gynaliadwy ar gyfer yr hirdymor. Mae’n rhaid i hynny gynnwys newid dramatig mewn agweddau – a chyllid gan y Llywodraeth – tuag at fesurau iechyd ataliol. Mae angen chwyldro ataliol arnom i dynnu pwysau oddi ar ein GIG.”

Wrth ymateb i adroddiadau gan y BBC bod cleifion yn talu am lawdriniaethau dramor yn hytrach nag wynebu rhestrau aros hir yng Nghymru, dywedodd Mr ap Iorwerth:

“Mae gormod o bobl sydd mewn poen yn aros rhy hir – ydi o’n syndod felly eu bod yn chwilio am ddatrysiad yn rhywle arall? Egwyddor allweddol y GIG yw y dylai ‘gofal iechyd da fod ar gael i bawb, waeth beth fo’u cyfoeth’ ond eto un canlyniad i restrau aros sy’n cynyddu o hyd yw’r system gofal iechyd tair haen sy’n datblygu – y rhai sy’n gallu fforddio gofal iechyd preifat o’r cychwyn cyntaf, y rhai sydd â’r modd i dalu am driniaeth ar ôl aros yn rhy hir, a phawb arall.”

DIWEDD

Erthygl y BBC: NHS waiting list in Wales: Patients turn to surgery abroad – BBC News

BOOM POWER YN GOHIRIO’U CYNLLUNIAU AM FFERM SOLAR AR YNYS MÔN

Mae Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn wedi croesawu cadarnhad gan Boom Power bod eu cynlluniau ar gyfer ffermydd solar yn Llanbabo a Llechcynfarwy “wedi’u gohirio” yn dilyn cyhoeddiad diweddar gan Lywodraeth Cymru, sydd yn amlinellu eu safbwynt na ddylid roi caniatad cynllunio i ffermydd solar ar dir amaethyddol sy’n cael ei ddosbarthu fel y tir ‘Gorau a Mwyaf Amlbwrpas’ (tir BMV).

Roedd cynlluniau Boom Power yn cynnwys datblygu fferm solar ar tua 64 hectar o dir, ond erbyn hyn mae’r mwyafrif ohono wedi’i ddosbarthu fel y Gorau a’r Mwyaf Amlbwrpas yn unol â’r mapiau Dosbarthu Tir Amaethyddol a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru.

Yn ddiweddar, gofynnodd Mr ap Iorwerth am arwyddocâd dosbarthiad tir BMV yn y Senedd, a chroesawu’r farn bod cadw’r tir gorau a mwyaf amlbwrpas ar gyfer amaethyddiaeth yn bwysicach nag erioed.

Mewn ymateb i gyhoeddiad Boom Power, dywedodd Rhun ap Iorwerth MS:

“Mae’r cyhoeddiad heddiw gan Boom Power – oedd â chynlluniau ar gyfer ffermydd solar yn Llanbabo a Llechcynfarwy – yn un arwyddocaol i bob datblygiad solar ar Ynys Môn. Rwy’n falch eu bod wedi cymryd y penderfyniad i ohirio eu cynlluniau oherwydd canllawiau polisi cenedlaethol a gyhoeddwyd yn gynharach eleni, oedd yn amlinellu pwysigrwydd cadw ein tir gorau a mwyaf amlbwrpas at ddefnydd amaethyddol a chynhyrchu bwyd.

“Rhaid i ddatblygwyr solar eraill gymryd sylw o’r penderfyniad hwn rwan.

“Siaradais am yr angen i warchod tir amaethyddol rhag gorddatblygu solar yn y Senedd yn gynharach eleni, ac mewn cwestiynau ysgrifenedig pellach i Weinidogion. Dim ond ychydig wythnosau yn ôl amlygais hyn i’r gwrandawiad cynllunio oedd yn asesu’r cynnig am fferm solar yn Nhraffwll, ger Bryngwran. Mae solar yn iawn mewn egwyddor fel rhan o’r cymysgedd ynni adnewyddadwy, ond dim ond os yw yn y lle iawn, yn dod â budd cymunedol gwirioneddol a phan nad yw’n peryglu cynhyrchiant bwyd ar dir amaethyddol da.”

DIWEDD

“Rwy’n hynod siomedig fod Caergybi yn wynebu ergyd pellach” – Rhun ap Iorwerth AS wedi’r cyhoeddiad bod cangen Lloyds Bank Caergybi yn cau

Wrth ymateb i’r cyhoeddiad bod ‘Lloyds Bank’ yn bwriadu cau eu cangen yng Nghaergybi ar 23 Ionawr 2023, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn:

 

“Rwy’n hynod siomedig fod Caergybi yn wynebu ergyd pellach gyda banc arall yn cyhoeddi eu bwriad i gau. Mae gormod o fanciau wedi troi eu cefnau ar Ynys Môn dros y blynyddoedd.

 

“Byddaf yn trefnu i gyfarfod â Lloyds i drafod ymhellach, ac i bwysleisio cryfder y teimlad yn dilyn y cyhoeddiad hwn – mae’n rhaid bod yna ffyrdd mwy arloesol o sicrhau bod banciau’n aros ar agor yn ein cymunedau. Rwyf wedi galw arnynt i gydweithio yn y gorffennol i ddod â’u gwasanaethau dan yr un to, er enghraifft. Mae gallu trafod materion ariannol wyneb i wyneb drwy fynd i mewn i’r banc yn hanfodol i lawer.

 

“Maent yn dweud y bydd banciwr cymunedol yn ymweld â’r ardal am ‘gyfnod byr ar ôl i’r gangen gau’ i gynnig cymorth ac arweiniad. Ond fy nghwestiwn i yw pam mai dim ond am gyfnod byr y bydd y gwasanaeth hwn ar gael? Mae arna i ofn nad yw’n llawer o gysur.

 

“Mae’n fater yr ydw i wedi’i godi dro ar ôl tro – yn syml, mae’r banciau mawr yn troi eu cefnau ar gymunedau gwledig fel Ynys Môn. Ni allwn ddibynnu arnynt, ac rwy’n gefnogol iawn i’r gwaith sy’n cael ei wneud i ddatblygu menter Banc Cambria newydd.”

 

DIWEDD

Blas ar waith Aelod o’r Senedd – Owain Sion

Ymunodd Owain Sion, disgybl yn Ysgol David Hughes, Porthaethwy gyda Rhun ap Iorwerth a’r tîm yr wythnos yma am gyfnod o brofiad gwaith.  Dyma oedd ganddo i’w ddweud ar ddiwedd yr wythnos, wedi iddo dreulio amser yn y swyddfa etholaeth yn Llangefni, ac yn y Senedd yng Nghaerdydd:

“Mae’r wythnos dwytha’ wedi bod yn agoriad llygad i ba mor weithgar sydd angen i unigolyn fod er mwyn gallu gwasanaethu ei gymuned. O yrru e-byst diddiwedd, i ymchwilio i faterion amrywiol, i gymorthi a gwrando ar bryderon etholwyr – mae’r gwaith yn ddi-stop, ond yn hynod o wobrwyol pan mae achos yn cael ei ddatrys a mae rhywun yn cael gweld bod democratiaeth ar waith ar Ynys Môn.

“Hoffwn ddiolch i holl dîm Plaid Cymru Ynys Môn, ond yn benodol i Rhun, Non a Heledd yng Nghaerdydd am adael i mi gael cipolwg ar eu gwaith ac am y cyngor fydd o ddefnydd i mi lle bynnag yr ydw i’n mynd.”

Diolch am ymuno efo ni, Owain, a phob lwc i chdi yn y dyfodol – paid a bod yn ddiethr!

“Mae’n warthus ei bod wedi cymryd cyhyd i ddechrau gweld pethau o safbwynt menywod mewn gofal iechyd” meddai AS Ynys Môn

Rhun ap Iorwerth yn croesawu cynllun deng mlynedd iechyd menywod Llywodraeth Cymru ond yn mynnu bod rhaid iddo ddod a newid gwirioneddol

Yn y Senedd ar Ddydd Mawrth, 5ed o Orffennaf 2022, fe ymatebodd Rhun ap Iorwerth AS i ddatganiad ansawdd y Gweinidog dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Eluned Morgan, ar iechyd menywod a merched. Yn y datganiad hwnnw, cyfeiriodd Llywodraeth Cymru hefyd at gynlluniau i gyhoeddi cynllun iechyd menywod deng mlynedd yn yr hydref. Daw hyn ddeufis ar ôl i Blaid Cymru gyflwyno cynnig i’r Senedd yn pwysleisio pwysigrwydd mynd i’r afael â materion yn ymwneud â iechyd menywod a merched.

Tra’n croesawu’r datganiad, gofynnodd Rhun ap Iorwerth, Aelod Seneddol Ynys Môn am sicrwydd y byddai adnoddau digonol yn cael eu neilltuo i weithredu’r cynllun, gan bwysleisio’r angen iddo wneud gwahaniaeth gwirioneddol i fywydau menywod a merched.

Mae’r “British Heart Foundation” yn amcangyfrif y gallai marwolaethau 8,000 o fenywod dros gyfnod o 10 mlynedd fod wedi cael eu hatal pe baent wedi derbyn gofal cardiaidd oedd yn addas i’w hanghenion.

Yn ei ymateb i’r cynlluniau, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn:

“Mae’n syfrdanol ac yn warthus, a bod yn onest, ei bod wedi cymryd cyhyd i ni ddechrau gweld pethau o safbwynt menywod a merched mewn gofal iechyd.”

Roedd Mr ap Iorwerth, sy’n aelod o Bwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol y Senedd a llefarydd Plaid Cymru ar Iechyd a Gofal, nid yn unig yn cwestiynu sut y byddai’r cynllun yn cael ei ariannu ond hefyd sut y byddai cynnydd yn cael ei fesur, gan bwysleisio’r angen i sicrhau newid gwirioneddol yn y gofal y mae merched yn ei dderbyn.

Ychwanegodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae’n hollbwysig i ferched, ac i ninnau fel Seneddwyr, weld a theimlo bod y cynllun yma sydd wedi’i gyhoeddi gan Lywodraeth Cymru yn gwneud gwahaniaeth.

“Gofynnais i’r Gweinidog felly sut y bydd merched yn gallu gweld a phrofi bod newid wedi bod a bod hynny’n cael effaith amlwg ar y gofal y maent yn ei dderbyn o fewn ein gwasanaethau iechyd a gofal.”

Cyhoeddodd y Gweinidog, Eluned Morgan AS, y byddai’n rhaid i fyrddau iechyd fodloni’r cynllun o fewn eu hadnoddau eu hunain ond bod £160,000 o gyllid ychwanegol wedi’i neilltuo wrth ei ddatblygu.

DIWEDD

CLEIFION CANSER YN “CAEL EU GADAEL I LAWR” GAN “DDIFFYG STRATEGAETH GANSER GYNHWYSFAWR”

Galw am fwy o eglurder a brys ar Gynllun Canser i Gymru

 

Mae Rhun ap Iorwerth AS, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn a llefarydd Plaid Cymru ar iechyd a gofal, wedi galw am fwy o eglurder a brys ar gynlluniau Llywodraeth Cymru ar gyfer Gwasanaethau Canser yng Nghymru.

 

Daw’r galwadau cyn derbyniad blynyddol Cancer Research UK yn y Senedd heddiw (dydd Mawrth 28 Mehefin), a noddir gan Rhun ap Iorwerth AS.

 

Dywed Mr ap Iorwerth fod cleifion yn “cael eu gadael i lawr” gan “ddiffyg strategaeth gynhwysfawr” ar sut mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu cyrraedd ei thargedau.

 

Mae Llywodraeth Cymru wedi cynyddu’r targed yn ddiweddar i gleifion gael eu triniaeth gyntaf o fewn 62 diwrnod – o 75% i 80%. Fodd bynnag, ym mis Ebrill, dim ond 56.4% o gleifion a ddechreuodd eu triniaeth o fewn yr amser targed, tuedd sy’n gostwng.

 

Mae wedi bod dros flwyddyn ers i Lywodraeth Cymru gyhoeddi Datganiad Ansawdd ar gyfer Canser, a ddisodlodd y Cynllun Cyflawni ar gyfer Canser sydd wedi dod i ben.

 

Mae’r diffyg strategaeth canser hon yn rhoi Cymru yn groes i argymhellion Sefydliad Iechyd y Byd y dylai fod gan bob gwlad un yn ei lle.

 

Wrth ateb Cwestiynau Ysgrifenedig diweddar, mae’r Gweinidog Iechyd wedi awgrymu y gallai cynllun canser newydd fod ar y gweill, ond mewn atebion gwahanol mae wedi awgrymu amserlenni gwahanol ar gyfer cyflawni.

 

Bydd Rhun ap Iorwerth AS yn gofyn i’r Prif Weinidog am y wybodaeth ddiweddaraf am gynllun gweithredu Llywodraeth Cymru ar wasanaethau canser heddiw yn y Senedd (dydd Mawrth 28 Mehefin) yn ystod cwestiynau i’r Prif Weinidog.

 

Dywedodd Rhun ap Iorwerth AS:

 

“Mae angen cynllun gweithredu Canser ar Gymru ar frys i ymdrin yn benodol â’r angen am ddiagnosis cynnar a thriniaeth gyflym, a’r angen ehangach i gleifion gael eu cefnogi drwy’r system gyfan.

 

“Mae bellach 16 mis ers cyhoeddi’r Datganiad Ansawdd Canser ac yn y cyfnod hwnnw, mae cleifion yn llai tebygol o ddechrau eu triniaeth gyntaf o fewn yr amser targed pan gyhoeddwyd y datganiad. Yn syml, nid yw hyn yn ddigon da – yn syml, mae cleifion canser yn cael eu gadael i lawr.

 

“Nid yw gosod targed uchelgeisiol yn ddigon, mae’n hanfodol bod gan Lywodraeth Cymru strategaeth glir ar sut y maent yn bwriadu ei chyrraedd. Ond nid oes gan Gymru hynny – yn hytrach, mae gennym gamsyniad anghydlynol o raglenni a fframweithiau, a diffyg eglurder llwyr ynghylch pryd y gallai strategaeth gynhwysfawr gyrraedd. Os ydym o ddifrif am fynd i’r afael â chanser, yna mae angen Strategaeth Canser arnom, ac mae ei hangen arnom nawr.”

DIWEDD

“Rydw i eisiau i Gymru gyffroi am Hydrogen!” – Rhun ap Iorwerth AS

Cynnig Plaid Cymru yn galw am Strategaeth Hydrogen i Gymru wedi’i basio yn y Senedd

Arweiniodd Plaid Cymru ddadl yn y Senedd ar 15 Mehefin yn galw am Strategaeth Hydrogen gynhwysfawr gan Lywodraeth Cymru a fydd yn darparu buddion amgylcheddol ac economaidd hirdymor i Ynys Môn a Chymru.

Derbyniodd y cynnig gefnogaeth drawsbleidiol a chafodd ei basio yn ddiwrthwynebiad.

Mae Rhun ap Iorwerth, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn wedi galw dro ar ôl tro ar Lywodraeth Cymru i fod o ddifirf am y cyfleoedd yn y sector hwn sy’n “cyflymu’n gyflym”, ar ôl codi potensial Hydrogen yn y Senedd am y tro cyntaf yn 2020, lle pwysleisiodd yr angen am weithredu cyflym.

Yn y ddadl wythnos yma, cyfeiriodd Mr ap Iorwerth at Ynys Môn fel lleoliad gwych ar gyfer gweithredu Strategaeth Hydrogen oherwydd datblygiadau cynhyrchu ynni gwynt ar y môr presennol a seilwaith pibellau nwy, ond ailadroddodd fod angen am fuddsoddiad gan Lywodraeth yn y maes hwn sydd â photensial enfawr ar gyfer twf gwyrdd. Pwysleisiodd er bod gweithgarwch aml-sector cryf ym maes hydrogen yma, nid oes gan Gymru eto fframwaith cydlynol, strategol i lywio cynnydd a galwodd am ‘strategaeth gynhwysfawr gan y llywodraeth sy’n nodi nodau ac uchelgais clir – a chyn gynted â phosibl. ‘

Yn dilyn y ddadl, dywedodd Rhun ap Iorwerth, Aelod Senedd Ynys Môn:

“Rwy’n gyffrous ynglŷn â’r potensial gwirioneddol i ddatblygu’r sector hydrogen yng Nghymru – ar Ynys Môn yn arbennig, a’r cyfleoedd gwaith a allai ddod yn ei sgil, ac rwy’n falch iawn o weld Llywodraeth Cymru yn rhannu fy nghyffro.

“Mae heddiw’n cynnig datganiad clir bod Cymru eisiau bod yn arloeswr ym maes hydrogen – mynd i’r afael â newid hinsawdd, trawsnewid i fath newydd o ddiwydiant, newid cymunedau a chreu swyddi. Mae Plaid Cymru yn benderfynol bod yn rhaid i Gymru fod yn rhan o’r chwyldro hwnnw.

“Mae’n hollbwysig rwan bod Llywodraeth Cymru yn adeiladu ar y ‘llwybr hydrogen’ y maen nhw’n cyfeirio ato, ac yn sicrhau ei fod yn cynnig strategaeth glir, gyda buddsoddiad wedi’i dargedu’n effeithiol i sicrhau’n bod yn gallu gwneud y mwyaf o’r cyfleoedd enfawr y mae’r sector hydrogen yn eu cynnig i economi Cymru, i greu swyddi, i hybu ein cymunedau a’r amgylchedd a chyrraedd ein targedau datgarboneiddio.”

Mae hydrogen yn cael ei gydnabod am ei botensial i ddarparu ynni gwyrdd a datgarboneiddio’r sectorau trafnidiaeth a diwydiant. Mae ganddo’r potensial i danio HGVs a chludiant cyhoeddus, gwresogi a phweru cartrefi a lleihau dibyniaeth ar danwydd ffosil trwy arallgyfeirio ffynonellau ynni, ac mae Mr ap Iorwerth yn awyddus i sicrhau bod Ynys Môn ar flaen y gad o ran datblygiadau yng Nghymru – gan adeiladu ar y cynlluniau cyffrous am Hwb Hydrogen yng Nghaergybi, dan arweiniad Menter Môn.

Ychwanegodd Rhun ap Iorwerth AS:

“Mae hydrogen ar flaen y gad yn y ddadl ynni ac mae pethau’n cyflymu’n gyflym yn y sector hwn ledled y byd – ac mae cymaint o botensial i Ynys Môn, a Chymru chwarae ei rhan.

“Mae gennym ni gynlluniau Menter Môn ar gyfer hwb hydrogen ar raddfa fach gychwynnol yng Nghaergybi a dwi’n gwybod mai dyma’r cam cyntaf tuag at ddatblygiadau llawer mwy yn y blynyddoedd i ddod. Mae gan Ynys Môn y potensial i fod yn arwain yn y sector Hydrogen.

“Rydyn ni ar ddyfodiad diwydiant newydd a rwan yw’r amser i Gymru dorchi ei llewys a bod o ddifrif am ddod yn chwaraewr go iawn ynddo.”

DIWEDD

Rhun ap Iorwerth AS yn siomedig hefo cyhoeddiad Llywodraeth Cymru am y gwasanaeth awyr gogledd-de

Mae’r Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn, Rhun ap Iorwerth AS, wedi mynegi ei siom gyda chyhoeddiad Llywodraeth Cymru heddiw am y cyswllt awyr rhwng y gogledd a’r de.  Dywedodd:

 

“Rydw i’n hynod siomedig yn y cyhoeddiad yma gan Lywodraeth Cymru ac mae fy meddwl i heddiw ar y staff sydd yn mynd i fod yn colli eu gwaith. 

 

“Rydw i wedi dangos fy mod i yn realistig ynglŷn a’r heriau efo’r gwasanaeth awyr – y ffaith bod llai o bobl angen teithio ar gyfer busnes yn sgil y pandemig a’n pryder cynyddol am newid hinsawdd.  Ond, fy nghwestiwn i i’r Llywodraeth oedd: os nad yr awyren, yna beth fydd y Llywodraeth yn gynnig yn ei le, a lle fyddan nhw’n buddsoddi i sicrhau cysylltedd cyflymach rhwng y gogledd a’r de, drwy reilffordd yn arbennig?.  Yr ateb, yn amlwg, yw dim! 

 

“Dylai pob ceiniog o’r arian oedd yn cael ei wario ar yr awyren fynd ar wella cysylltedd trafnidiaeth de-gogledd, ond dyw’r ymrwymiad hwnnw ddim yma.  Mae hyn yn gic go iawn i ymdrechion i’n uno ni fel cenedl drwy’r system drafnidiaeth ac mi fydda i a Phlaid Cymru yn parhau i wneud yr achos dros hynny.” 

YSTADEGAU BRAWYCHUS YN DANGOS NAD YW TARGEDAU’N CAEL EU CYRRAEDD O HYD

Mae Rhun ap Iorwerth yn galw am chwyldro yn y maes iechyd a gofal i wella amseroedd aros y Gwasanaeth Ieachyd

 

Mae amseroedd aros diweddaraf y GIG wedi’u rhyddhau, ac maent yn datgelu nad yw targedau’n cael eu cyrraedd o hyd.

 

Ar draws yr holl ddata, nid yw targedau’n cael eu cyrraedd, ac mae amseroedd ymateb ambiwlansys yn achosi pryder arbennig.

 

Er gwaethaf gostyngiad yn nifer y bobl sy’n mynychu adrannau damweiniau ac achosion brys, y targedau pedair awr a deuddeg awr oedd y trydydd a’r ail isaf ar gofnod, yn y drefn honno. Yr amser cyfartalog a dreuliwyd mewn adrannau achosion brys hefyd oedd yr ail hiraf ar gofnod, sef tair awr a dwy funud.

 

Er bod diagnosis a thriniaeth canser wedi gwella ers y mis diwethaf, mae llawer o welliant i’w wneud o hyd o ran effeithlonrwydd i gleifion Canser.

 

Mae Rhun ap Iorwerth wedi parhau i alw am wneud newidiadau sylfaenol i leihau’r pwysau ar y GIG – mae’r rhain yn cynnwys mesurau ataliol, gwell gofal cymdeithasol i helpu i ryddhau cleifion, buddsoddi yn y gweithlu, a chanolfannau diagnostig a thriniaeth penodol.

 

Dyweddodd Rhun ap Iorwerth AS, Aelod o’r Senedd dros Ynys Môn a llefarydd Iechyd a Gofal Plaid Cymru:

 

“Wrth ystyried maint y problemau o fewn y gwasanaeth iechyd, boed hynny’n amseroedd aros am ddiagnosis a thriniaeth neu oedi mewn ambiwlansys – mae’n rhaid i ni feddwl am y system iechyd a gofal yn ei chyfanrwydd. Mae llif y cleifion trwy’r system yn aneffeithlon ac mae diffyg capasiti i ddelio â’r galw.

 

“Er mwyn delio â’r galw, mae’n rhaid gweld newid chwyldroadol mewn agweddau tuag at mesurau iechyd ataliol. Er mwyn gwella llif cleifion mae’n rhaid i ni gryfhau gofal cymdeithasol. Ac er mwyn delio â chapasiti, rhaid inni gyflymu’r buddsoddiad mewn gweithlu ac mewn mesurau penodol fel canolfannau diagnostig a thriniaeth y gellir eu diogelu rhag pwysau brys. Heb hyn i gyd, byddwn yn parhau i droi mewn cylchoedd.”

 

DIWEDD